Om te beginnen even een disclaimer. Ik schrijf dit stuk op persoonlijke titel en ik ga uit van mijn eigen ervaring. Deze trek ik wel breder, en er zijn daarbij wel wat aannames. Maar mijn persoonlijke visie over rolpatronen en HSP man dus. En om precies te zijn, rolpatronen bij man en vrouw.
Anders
Ik heb me mijn hele leven al anders gevoeld. Ik wist niet hoe ik dat anders zijn moest benoemen, ik voelde me gewoon anders. Anders dan de rest. De andere jongens. De andere mannen. En waar dat met name ook zo voelde was op het gebied van rolpatronen. Als jongen groeide ik op zonder vader, in een ‘meidengezin’. Er waren wel wat mannen om me heen, maar die voorbeelden waren toch wat verder weg. Dat had voor- en soms ook nadelen. Toen ik haren begon te ontwikkelen, kocht ik een scheerapparaat en vond dat ook wel stoer. Later ontdekte ik dat nat scheren beter bij me past. Maar ik had hierin geen voorbeeld, en ik moest het zelf uitzoeken. Over seks praten vond ik niet prettig met mijn zussen en moeder, en seksuele voorlichting kreeg ik – foutief – van klasgenoten en later op de middelbare school bij biologie.
Moeder als voorbeeld rolpatroon
Mijn moeder was trouwens ook geen doorsnee moeder. Ze had als kind de ‘huishoudschool’ gevolgd en later – toen ze getrouwd was – heeft ze veel geholpen op de boerderij waar we toen woonden, tot aan de scheiding van mijn vader. Ze deed daar ook wel het ‘zwaardere’ werk, wat zeker in die tijd vaak door mannen gedaan werd. Een aantal jaren na de scheiding begon ze een opleiding als meubelmaker. Dat heeft ze met veel plezier afgerond en daarna heeft ze ook jaren als meubelmaker gewerkt. Als vrouw in een mannenwereld dus. Maar dat ging haar goed af en als tiener vond ik dat ook echt stoer van haar.
Ze heeft me ook niet echt anders behandeld dan mijn twee zussen. Ik moest ook gewoon helpen in het huishouden. Helpen met de afwas, met schoonmaken. Achteraf bezien was het echt goed dat ze dat zo deed. Het voelde toen als vanzelfsprekend. Want waarom zou ik anders behandeld moeten worden? Wat ik wel meestal deed waren de wat meer technische klusjes. Daar had ik meer affiniteit mee, en met name mijn oudste zus minder.
Gender
Qua gender was er geen issue, ik voelde me altijd wel jongen of man (afhankelijk vd leeftijd). Daar zat bij mij geen twijfel. Maar ik voelde me dus wel anders dan de jongens en later de collega’s. Ik was op een bepaalde manier gevoeliger en kon me ook goed inleven in de belevingswereld van vrouwen. De verhalen van mannen die je soms hoort in films, boeken en andere anekdotes, dat zij vrouwen totaal niet begrepen, alsof ze van een andere planeet kwamen. Daar kon ik me eigenlijk niets bij voorstellen. Ik kon meiden of vrouwen goed begrijpen. Maar ik kon dat niet zo goed plaatsen. Op een gegeven moment dacht ik dat ik misschien wel homo was. Dat zou een verklaring kunnen zijn, waarom ik anders was, zo dacht ik toen. Ik viel dan wel niet op jongens, maar misschien had ik dat onbewust onderdrukt, zo redeneerde ik. En ik wilde er ook liever niet over nadenken.
Relatie
Ik leerde mijn huidige vrouw kennen toen ik 23 was. We hadden vanaf het begin een goede klik, we snapten elkaar snel. En dat is ook altijd zo gebleven. We zagen onszelf als niet doorsnee. We deden vaak dingen anders dan andere stellen. Zo heeft mijn vrouw een beter ruimtelijk inzicht. Zij pakt dus ook altijd de auto in als we met de auto op vakantie gaan. Het huishouden verdelen we naar hoe het uitkomt. Wie er de meeste tijd heeft. Of zich het meest ergert aan een vieze vloer, wc of badkamer.
In ons vorige klushuis deden we de meeste klussen samen, sommige dingen was zij beter in, andere ik. Door duizeligheid kan ik bijvoorbeeld niet goed op mijn rug werken, mijn vrouw heeft daar geen last van – hoewel ze ook hoogsensitief is – en ze heeft bijvoorbeeld de pvc buizen voor de elektriciteit onder de vloer in de krappe kruipruimte aangelegd.
HSP man en rolpatroon
Toen ik ontdekte dat ik hoogsensitief was, viel er veel op zijn plek. Waaronder ook het idee hoe het kwam dat ik meiden/vrouwen wél kon begrijpen. Om te beginnen is een belangrijke eigenschap van hoogsensitieve personen (HSP) een groot empathisch vermogen. We kunnen over het algemeen mensen goed aan- en invoelen. Iets met spiegelneuronen en zo. Wat in dit verband ook erg interessant is, is de overeenkomst tussen het HSP mannenbrein en het vrouwenbrein. Daar schreef ik al eerder een artikel over en hier zie ik zeker een verband.
Van invloed is ook dat een HSP man door zijn grotere gevoeligheid soms iets niet kan – zoals bij mij mijn duizeligheid – zodat de partner het mag oplossen. Dat er een taakverdeling ontstaat waarbij de een iets doet dat de ander ook niet kán.
Mijn aanname is dat HSP mannen vaker dan niet-HSP mannen rolpatroon doorbrekend zijn. Een aanname die gestoeld is op anekdotisch bewijs, dus dit zegt misschien niet zoveel. Maar ik hoor het vaker van hoogsensitieve mannen, dat de rolpatronen, qua man-vrouw verhouding niet zo standaard is. Op een poll die ik hield op LinkedIn was er een eensgezinds geluid: iedereen die de poll invulde gaf aan het met de stelling eens te zijn, dat HSP mannen vaker rolpatroon doorbrekend zijn.
Er zal in de toekomst vast een onderzoek komen die zo’n relatie kan bevestigen, of juist weerleggen. Voor nu is deze aanname een mooie stelling om de discussie mee aan te gaan.
