In vacatures kom je nogal eens de term ‘omgevingsbewustzijn’ tegen. De definitie die veel werkgevers hanteren is zoiets als:
goed geïnformeerd zijn over organisatorische, economische, maatschappelijke en politieke ontwikkelingen of andere omgevingsfactoren
Het wordt gezien als competentie, iets dat je kunt ontwikkelen. Echter is dit een definitie in enge zin, want omgevingsbewust omhelst nog wel wat meer dan dat!
Wat is dat dan precies, dat omgevingsbewustzijn?
Het is online even zoeken, want er is bijvoorbeeld geen artikel te vinden op Wikipedia. Maar na enig speurwerk – en ook dank aan ChatGPT – wordt wel duidelijk dat omgevingsbewustzijn een term is die uit de ontwikkelingspsychologie komt, maar nu in verschillende contexten gebruikt wordt.
Over het algemeen verwijst omgevingsbewustzijn naar hoe bewust iemand is van zijn of haar omgeving, en de vermogens om deze omgeving effectief te begrijpen en te navigeren. Het houdt in dat je aandacht hebt voor de fysieke, sociale en emotionele aspecten van de omgeving om je heen.
Is er misschien een relatie te leggen met HSP?
Er is wel een relatie met HSP te leggen, zeker in deze bredere definitie. Want als je leest ‘aandacht voor fysieke, sociale en ‘emotionele aspecten,’ denk je al snel aan hoogsensitiviteit. Een HSP is immers empathisch en heeft veel voelsprieten om zijn of haar omgeving op te nemen. De conclusie die kunt trekken is dat elke HSP in wezen omgevingsbewust is – in de originele definitie. Heb je als HSP zomaar een competentie erbij, waar je helemaal niets voor hoeft te doen, dat ingebakken zit (ook wel talent genoemd 🙂 ).
Het zegt ook iets over leren, de bereidwilligheid en capaciteit om nieuwe dingen te willen leren. Een HSP is over het algemeen zeer nieuwsgierig en leergierig.
Omgevingsbewustzijn in enge zin
In vacatures gaat het met name om de definitie in enge zin. Als een HSP op z’n plek zit, zal hij of zij ook voldoen aan de definitie in enge zin. Dan gaat hij/zij zich verdiepen in of heeft verdiept in zijn/haar vakgebied en weet alle ins en outs van de organisatie. Maar als iemand niet goed op zijn/haar plek zit, is de kans groter dat dat omgevingsbewustzijn niet ontwikkeld is. Hij/zij zal zich dan niet verdiepen in de context, in de organisatie, in de stof. Of tot op zekere hoogte.
Mijn verhaal
Ik herken mij zeker in de originele betekenis. Ik ben namelijk altijd omgevingsbewust. Zeker als ik in de buitenwereld ben, ben ik mij ontzettend bewust van alles en iedereen om me heen. Ik voel dan een soort spanning, wat ervoor zorgt dat ik bewust en alert ben. Dat is altijd al zo bij mij geweest, zolang als ik me kan herinneren. Je snapt dan misschien dat die spanning ook eraan bijdraagt dat ik eerder dan een ander vermoeid kan raken.
En ik kan me nooit helemaal ontspannen voelen als ik bij anderen ben. Dat is misschien niet helemaal te wijten aan het feit dat ik HSP ben, maar levert daarin wel een grote bijdrage.
