Ik schrijf deze column op het moment dat de NAVO-top in Den Haag nog gaande is. Veel regeringsleiders zijn naar Nederland afgereisd, de meeste daarvan zijn man. Het is belangrijk wat die mensen bespreken, het gaat wel ergens over. Over veiligheid, in onze westerse wereld. Want het lijkt erop dat die veiligheid in het geding is. De jaren van de Koude Oorlog zijn allang achter ons en nu komt aan de betrekkelijk veilige wereld (vanuit westers perspectief) een einde. Zeg maar vanaf begin jaren ’90 tot nu leek het een redelijk veilige periode om in West-Europa te wonen. Tot nu, want wat is er eigenlijk aan de hand?
De dreiging is niet nieuw. Onrust in de wereld is niet nieuw. Oude conflicten laaien weer op, en zwakken toch ook weer af soms. Wat is er dan veranderd? Ik zie eigenlijk twee dingen, die met elkaar in verband staan: sterke mannen en tanende democratieën.
Sterke mannen
Vanwege diverse redenen (ik ga me niet bezondigen aan een analyse) is er in diverse landen een roep om sterke mannen. Sterke mannen die beslissingen kunnen nemen. Die duidelijk zeggen wat ze vinden. Geen blad voor de mond nemen. Die sterke mannen kunnen trouwens ook sterke vrouwen zijn, als ze maar genoeg testosteron hebben, maar dat terzijde. Zo’n sterke man is daadkrachtig en laat geen twijfel zien. Is autoritair en zelfverzekerd. Het gaat ook vaak om uiterlijk, het plaatje telt ook. Fysiek moet het er aantrekkelijk en krachtig uitzien.
Dé twee landen van de Koude Oorlog, Rusland en de VS, hebben beide nu zo’n sterke man aan het roer. Maar ja, is dit nu wel echt goed voor een land, zo’n sterke man? Ik denk dat een land beter af zou zijn met een ander type man, of vrouw. Dat het wel iemand moet zijn die twijfelt. Iemand die nadenkt voordat hij of zij doet. Iets langer nadenkt voor een te maken beslissing. Die fouten maakt en toegeeft.
Tanende democratieën
Want overal waar het type sterke man – dat kan dus ook een vrouw zijn – de regeringsleider is, lijkt deze meer macht naar zich toe te trekken. Ten koste van de democratie. In Rusland was er natuurlijk niet zo’n lange historie met democratie, daarvan vind ik het niet zo verwonderlijk dat daar niet veel van over is. Bovendien past de president ook wel in de rij van leiders uit de geschiedenis van de Sovjet-Unie. Nee, dit is niet zo verwonderlijk.
De VS
Wat er momenteel in de VS gebeurt is wel verwonderlijk. Wie had kunnen denken dat er aan de poten van een van de oudste en grootste democratieën ter wereld zou worden gezaagd? Dat deze van binnenuit uitgehold zou worden? Want dat is wat momenteel aan de orde is. Persoonlijk vind ik het schokkend, en hou ik m’n hart vast voor de komende ontwikkelingen.
Even een terzijde: ik besef dat dit wel een westerse blik is. In veel landen is sowieso geen democratie. Maar omdat in West Europa – en zeker Nederland – de invloed van de VS enorm groot is, op allerlei gebied (economisch, cultureel, wetenschap, etc) heeft dit heel veel impact. En kunnen we de gevolgen nog lang niet overzien.
Zwakke man
In geval van de VS heeft de teloorgang van de democratie mijns inziens direct te maken met de sterke man aldaar. Het type sterke man, tenminste wat de gangbare definitie is, werkt op zo’n positie niet positief voor de democratie. Op zo’n plek moet je iemand hebben zitten die wil samenwerken. Geen groot ego. Iemand die twijfelt. Eerst nadenkt en dan doet. Iemand met zelfreflectie en de wil om zichzelf te verbeteren. Iemand die niet handelt vanuit z’n onderbuik, maar uit de grond van z’n hart. Iemand die zichzelf niet op de borst slaat, maar eerder bescheiden is en niet zijn eigen leiderschap centraal zet.
Zou je zo iemand dan een zwakke man noemen? Doe mij dan maar een zwakke man! De wereld wordt geen betere plek met deze sterke mannen.
De echt sterke mannen
Trouwens, een hoogsensitieve man heeft vaak van nature al veel eigenschappen van zo’n “zwakke man”. Want je snapt natuurlijk wel, dit zie ik als de echt sterke mannen. Ja, de echt sterke mannen zijn mannen met veel gevoel, en dat ook laten zien. Mannen die hun eigen angsten aankijken, en er niet voor weglopen. Mannen die kwetsbaar durven zijn, twijfel tonen. Met zelfreflectie en de wil te groeien als persoon. Met meer moed en minder ego. En hun hart op de juiste plaats. De écht sterke man.
